Często gubimy się w natłoku różnych nazw: gładź gipsowa, masa szpachlowa, gładź szpachlowa, szpachlówka gipsowa, tynk gipsowy cienkowarstwowy. Dotyczą one tego samego produktu, który jest różnie nazywany przez wykonawców i producentów.
Głównym składnikiem gładzi szpachlowej jest gips, ale mieszanina zawiera także dodatki kredy, dolomitu i innych substancji dodatkowych.
Gips, jako spoiwo znany jest od starożytności. Stosowano go już w starożytnym Egipcie przy przygotowywaniu ścian grobowca grobowcach Tutenhamona do ozdobienia ich malowidłami, które do dziś nas zachwycają. Popularny był również w starożytnej Grecji (pałac Knossos) i Rzymie.
Już starożytni znali liczne zalety tego spoiwa. Jedną z nich jest minimalny skurcz wysychania, często występujący przy stosowaniu produktów cementowych. Prace z produktami gipsowymi ułatwia krótki czas wiązania i twardnienia - po 24 h spoiwo to uzyskuje około 40% swojej wytrzymałości maksymalnej. Wyjątkowym produktem pod tym względem jest gotowa gładź szpachlowa Prefix Finish. Wstępne, powierzchniowe wyschnięcie i stwardnienie podłoża następuje po 4 godzinach, a całkowite utwardzenie po około 12 godzinach. Ponadto gips cechuje dobra przyczepność do wielu materiałów budowlanych, trzeba jednak pamiętać, że nie nadaje się do bezpośredniego użycia na murze z betonu komórkowego. Powierzchnia pod gładź musi być sucha, odpylona i nieprzemarznięta. Gładź nie może też stykać się bezpośrednio z elementami metalowymi, czy stalowymi, chyba, że zostały zabezpieczone przed korozją np. ocynkowane, chromowane czy niklowane.
Gips, dzięki regulacji wilgoci, tworzy swoisty mikroklimat, przez co ma też dobre oddziaływanie zdrowotne; posiada również dobre właściwości cieplne i jest ognioodporny.
Jest też dobra wiadomość dla ekologów: gips jest czysty ekologicznie, a do jego wytwarzania nie potrzeba dużych nakładów energetycznych (niskie temperatury wypalania).
Trzeba jednak pamiętać, że gładź nie jest materiałem wykończeniowym, który można stosować w miejscach takich jak łazienka, o dużym stopniu wilgoci. Nie nadaje się też do stosowania na zewnątrz budynku, ponieważ nie jest odporny na działanie wilgoci, wody czy mrozu. Pod wpływem wody bowiem produkty gipsowe rozmiękają i tracą swoje właściwości.