Pozwole sobie przytoczyc jeszcze jedna tym razem treśc linka. Aby ktoś był pewny tego co pisze a nie strzelał w ciemno i wciskał ludziom lipy.
Tekst zaporzyczony z
forum Sep.
Badania instalacji elektroenergetycznych są bardzo ważną sprawą gdyż wykazują czy wymagania ochrony przeciwporażeniowej ludzi i zwierząt oraz ochrony przeciwpożarowej obiektów budowlanych spełniają wymagania obowiązujących aktów prawnych i polskich norm.
W związku z wieloma pytaniami, kto powinien wykonywać badania, postaramy się to wyjaśnić.
Na podstawie art. 54 ust. 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne [1] wydano rozporządzenie [2] w którym to podane są jakie instytucje mogą utworzyć komisje kwalifikacyjne w celu wystawiania świadectw kwalifikacyjnych i jakie mają uprawnienia oraz wymagany zakres wiedzy osób ubiegających się o świadectwa kwalifikacyjne (E) eksploatacji i (D) dozoru.
W § 5 rozporządzenia [2] jest zapis:
§ 5. 1. Eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci mogą zajmować się osoby, które spełniają wymagania kwalifikacyjne dla następujących rodzajów prac i stanowisk pracy:
1) eksploatacji - do których zalicza się stanowiska osób wykonujących prace w zakresie obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolno-pomiarowym;
2) dozoru - do których zalicza się stanowiska osób kierujących czynnościami osób wykonujących prace w zakresie określonym w pkt 1 oraz stanowiska pracowników technicznych sprawujących nadzór nad eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.
I teraz nasuwa się pytanie czy osoba posiadająca uprawnienia dozoru może wykonywać czynności jak osoba posiadająca uprawnienia eksploatacji?
Wg logicznego punktu widzenia osoba posiadająca uprawnienia dozoru powinna wiedzieć dużo więcej od osoby z uprawnieniami eksploatacji czyli mogłaby wykonywać wszystkie prace.
Jednak gdy przeanalizujemy § 5.1.2) rozporządzenia [2], to nie jest to takie jasne. Cały problem, polega na dodaniu paru słów np.: § 5.1.2) ... oraz zakresu prac określonych w § 5.1.1).
Przeanalizujmy zapis z § 6 rozporządzenia [2]:
§ 6. Osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci, w celu uzyskania potwierdzenia posiadanych kwalifikacji, powinny wykazać się wiedzą z zakresu:
1) na stanowiskach eksploatacji:
a) zasad budowy, działania oraz warunków technicznych obsługi urządzeń, instalacji i sieci,
b) zasad eksploatacji oraz instrukcji eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci,
c) zasad i warunków wykonywania prac kontrolno-pomiarowych i montażowych,
d) zasad i wymagań bezpieczeństwa pracy i ochrony przeciwpożarowej oraz umiejętności udzielania pierwszej pomocy,
e) instrukcji postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa obsługi urządzeń lub zagrożenia życia, zdrowia i środowiska;
2) na stanowiskach dozoru:
a) przepisów dotyczących przyłączania urządzeń i instalacji do sieci, dostarczania paliw i energii oraz prowadzenia ruchu i eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci,
b) przepisów i zasad postępowania przy programowaniu pracy urządzeń, instalacji i sieci, z uwzględnieniem zasad racjonalnego użytkowania paliw i energii,
c) przepisów dotyczących eksploatacji, wymagań w zakresie prowadzenia dokumentacji technicznej i eksploatacyjnej oraz stosowania instrukcji eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci,
d) przepisów dotyczących budowy urządzeń, instalacji i sieci oraz norm i warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać te urządzenia, instalacje i sieci,
e) przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, z uwzględnieniem udzielania pierwszej pomocy oraz wymagań ochrony środowiska,
f) zasad postępowania w razie awarii, pożaru lub innego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu urządzeń przyłączonych do sieci,
g) zasad dysponowania mocą urządzeń przyłączonych do sieci,
h) zasad i warunków wykonywania prac kontrolno-pomiarowych i montażowych.
Jak czytamy, to można założyć, że osoba z uprawnieniami dozoru nie musi znać m.in. warunków technicznych obsługi urządzeń i może siedzieć tylko za biurkiem analizując akty prawne i polskie normy.
Jedno co łączy (w omawianym temacie) osoby z uprawnieniami eksploatacji i dozoru, to jest zapis „zasad i warunków wykonywania prac kontrolno-pomiarowych i montażowych”.
W świadectwie kwalifikacyjnym na podstawie załącznika nr 1, rozporządzenia [2], jest podany rodzaj urządzeń, instalacji i sieci, przy których eksploatacji jest wymagane posiadanie kwalifikacji i tak dla grupy 1. „Urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające energię elektryczną:” jest ustanowiony zapis w punkcie:
10) aparatura kontrolno-pomiarowa oraz urządzenia i instalacje automatycznej regulacji; sterowania i zabezpieczeń urządzeń i instalacji wymienionych w pkt 1-9.
Zapis ten powinien być w każdym świadectwie kwalifikacyjnym z uwzględnieniem rozporządzenia [3].
Wg załącznika do rozporządzenia [3], komisje kwalifikacyjne mają prawo wydawania uprawnień w zakresie stanowiska .......... (dozoru, eksploatacji*), w zakresie: ........... (obsługi, konserwacji, remontów, montażu, kontrolno-pomiarowym*) oraz wyszczególnić rodzaje urządzeń, instalacji i sieci zgodnie z protokołem egzaminu i wykazem według załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.
(*) - wpisać właściwy wariant lub niepotrzebne skreślić.
Kolejnym często zadawanym pytaniem jest czy komisje kwalifikacyjne mogą dopisywać w świadectwie kwalifikacyjnym adnotację o zakresie napięciowego wykonywania badań kontrolno pomiarowych.
Owszem, tak. Często zdarza się że egzaminowany posiada odpowiednią wiedzę dotyczącą montażu urządzeń np. na napięcie 15 kV ale nie wie jak wykonać badania tych urządzeń. W takim przypadku komisje kwalifikacyjne mogą dodać adnotację np. „pomiary w zakresie do 1 kV”.
Reasumując wg rozporządzenia [3] badania (pomiary) mogą wykonywać osoby posiadające świadectwo kwalifikacyjne (E) lub (D).
A jak to się ma do ustawy Prawo budowlane [4] gdzie widzimy zapisy:
Art. 62.5. Kontrolę stanu technicznego instalacji elektrycznych, piorunochronnych i gazowych, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. c oraz pkt 2, powinny przeprowadzać osoby posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń, instalacji oraz sieci energetycznych i gazowych.
Art. 62.1. Obiekty powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę:
2) okresowej kontroli, co najmniej raz na 5 lat, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia; kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów.
Wg w/w ustawy [4] wynika że badania powinny przeprowadzać osoby posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu dozoru ale dotyczy to badań okresowych.
Natomiast o przypadku badań odbiorczych (powykonawczych) nic nie wspomniano. Czyli z tego wynika, że powinniśmy zastosować Art. 12. ustawy [4]:
Art. 12.1. Za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz technicznoorganizacyjnych...
i badania takie powinny być zatwierdzone przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane.
Teraz zapoznajmy się z załącznikiem nr 2 z rozporządzenia [2] przedstawiający wzór świadectwa kwalifikacyjnego w którym pisze że można wystawić świadectwo kwalifikacyjne eksploatacji w zakresie prac kontrolno-pomiarowym przy pracach konserwacyjnych, obsługi, napraw oraz montażowych.
Z w/w załącznika wynika, że osoby posiadające kwalifikacje wymagane przy wykonywaniu eksploatacji mogą wykonywać badania nowych instalacji gdyż artykuł 62 ustawy Prawo budowlane [4] dotyczy okresowych kontroli.
Myślę, że jak najszybciej powinno być to ustalone i jednoznacznie określone w kolejnym rozporządzeniu.
Następnie rozważmy PN-IEC 60364 załącznik F.3 Zakres okresowego sprawdzania i prób:
Okresowe sprawdzania i próby powinny obejmował co najmniej:
- oględziny dotyczące ochrony przed dotykiem bezpośrednim i ochrony przeciwpożarowej;
- pomiary rezystancji izolacji;
- badania ciągłości przewodów ochronnych;
- badania ochrony przed dotykiem pośrednim;
- próby działania urządzeń różnicowoprądowych, patrz załącznik B.
Czym różnią się oględziny od badań, to zapewne wszyscy wiedzą ale następne podziały na: pomiary, badania czy próby, wprowadzają straszny bałagan w czytelności aktów prawnych i norm.
Na zakończenie tego artykułu dodam, że nie jest wszystkim wiadomym ile powstaje komentarzy do norm w wielu publikacjach książkowych lub w wydawnictwach opracowanych przez SEP.
Literarura:
[1] Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 54, poz. 348, z późn. zm.).
[2] Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci.(Dz. U. Nr 89, poz. 828, z późn. zm.).
[3] Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 20 lipca 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (Dz. U. z dnia 29 lipca 2005 r.)
[4]Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. 1994 Nr 89, poz. 414 z późn. zm.).
W ramach tematu sugeruję poszukać pisma Ministerstwa Gospodarki/Departament Bezpieczeństwa Energetycznego z dnia 21.02.2006 znak: DBE-X-0760II/05 L.dz.951/05.
W skrócie: pomiary wykonuje fizycznie pracownik z uprawnieniami "E" a zatwierdza z uprawnieniami "D"
Jakieś sugestie teraz że co E i D ? że to niby jakieś rewelacje
. Skrzynkę Enion już mi postawił i z pierwszej umowy się wywiązał. Następnie, prywatnie, znajomy założył mi instalację elektryczną w tym budynku.
